મુકતક

માધવ

(મુક્તક)

કરેલું પાછું આવે છે.

અનુવાદ

મૂળ સ્રોત : એક અંગ્રેજી વિડીઓ 

અનુવાદક : પલ્લવી ગુપ્તા

 "કરેલું પાછું આવે છે."

(લઘુકથા)

     એક વખત બીલી નામનો એક બેઘર માણસ હતો, જેને માંડ કંઈ ખાવાનું મળતું. રાત્રે ફુટપાથ પર ના ઊંઘવું પડે એમ વિચારીને તે રોજ ભીખ માગતો. એક દિવસ તેને એક એવી સ્ત્રી મળી જેણે તેનું જીવન બદલી નાખ્યું. એ સ્ત્રીએ તેને એક સાથે વીસ ડોલર આપ્યા. તે સ્ત્રીનું આભાર વ્યક્ત કરતા બીલીએ કહ્યું , "હવે મારે આજે આ ફુટપાથ પર ઊંઘવું નહિ પડે, પણ આટલા બધા પૈસા મને એક સાથે કેમ આપ્યા?"
સ્ત્રીએ જવાબ આપતાં કહ્યું, "કરેલું પાછું આવે છે, એમ હું માનું છું."
     બીલીએ એ સ્ત્રીનું નામ પૂછતા તેણીએ કહ્યું, "મારું નામ સરાહ ડાર્લિંગ છે. હું સડકની પેલી બાજુ કામ કરું છું, આવો કયારેક." કહીને તે જતી રહી.
     તેના ગયા પછી ભીખમાં મળેલાં કુલ પૈસા ગણવા માટે બીલી જયારે પાત્રને ખંખેરતો હતો, તેને હીરાજડિત અતિ મૂલ્યવાન એક વીંટી મળી. તે સમજી ગયો કે પૈસા નાખતી વખતે સરાહની આ વીંટી ભૂલથી પાત્રમાં પડી ગઈ હશે.
     તે તરત દોડયો. આમતેમ શોધી જોયું પણ સરાહ તેને કયાંય ન મળી. સરાહ હવે નહિ જ મળે, એમ વિચારતો જ હતો કે તેની નજર સોનાની દુકાન પર પડી. ત્યાં દુકાનદારે વીંટીની કીંમત ચાર હજાર ડોલર કહી. સાંભળતાં જ બીલી ખુશ થઈ ગયો કે હવે ઘણાં મહિનાઓ સુધી તેને ફુટપાથ પર નહિ ઊંઘવું પડે. પણ અચાનક તેને સરાહની વાત યાદ આવી, "કરેલું પાછું આવે છે."
     તે દુકાનથી બહાર નીકળી ગયો. સરાહને શોધી વીંટી પાછી આપી જ દેવાનું તેણે નક્કી કર્યું. સરાહે બતાવેલ સડક પર આવેલી ઓફીસોની અંદર જઈ-જઈને તે તેની તપાસ કરતો રહ્યો. ત્યાં એક ઓફિસમાં સરાહ મળી. તેણે સરાહને વીંટી પાછી આપી. એ વીંટી તેના લગ્નની વીંટી હતી. વીંટી જોઈને સરાહની આંખો આનંદથી છલકાઈ ગઈ. આભાર વ્યક્ત કરતાં તેણે કહ્યું,
    "આ વીંટી મારા માટે ખૂબ મૂલ્યવાન છે. મેં આને દરેક જગ્યાએ શોધી. પણ બીલી! આને વેચીને તમે ઘણા પૈસા મેળવી શકતા હતા. તો કેમ પાછી આપી?"
     બીલીએ કહ્યું, હા, તમે મારી મદદ કરી હતી, તો મારે પણ કરવું જોઈએ. બીજું એ કે એક વિદ્વ સ્ત્રીએ મને કહ્યું હતું કે ‘કરેલું પાછું આવે છે’ .
સરાહ: "ખૂબ ખૂબ આભાર તમારો. તમે નથી જાણતા કે આ વીંટી મારા માટે શું છે? હું આ વાત કયારેય નહિ ભૂલું હવે."
    આ ઘટના સરાહના ઓફિસમાં એની એક સહકર્મચારી જોઈ રહી. એણે સરાહને ઈન્ટરનેટ પર આ વાર્તા મૂકી ‘મને દાન આપો’ની સેવા બીલી માટે શરૂ કરવાની સલાહ આપી. તેને આ વિચાર ખૂબ ગમ્યો.
     સરાહે એમ કર્યું. આ વાર્તા એની કલ્પનાથી વધારે પ્રખ્યાત થઇ. આખી દુનિયાના લોકોએ બીલીને દાન કરવાનું શરૂ કરી દીધું. ટૂંક સમયમાં જ 190 હજારથી વધારે ડોલર ભેગા થઈ ગયા. બધા પૈસા એક બેગમાં ભરી સરાહ બીલી પાસે ગઈ. તેને એ બેગ આપતાં કહ્યું ,
     "મારી પાસે તમારા માટે એક ભેંટ છે. 19, 726 ડોલરની ભેંટ છે."
     બીલીના આશ્ચર્યનો પાર ના રહ્યો. એને માનવામાં નહોતું આવતું કે એ બધું જ એનું અને માત્ર એનું જ હતું. સરાહે તેને બધી જ ઘટના વિગતવાર કહી સંભળાવી. પછી કહ્યું, "હવે તમારે ફુટપાથ પર નહિ ઊંઘવું પડે. તમે તમારું પોતાનું ઘર બનાવી શકો છો." બન્નેએ એકબીજાના સુખી જીવનની પ્રાર્થના કરી.
સરાહના ગયા પછી બીલીને બેગમાંથી એક ચિઠ્ઠી મળી. જેમાં લખ્યું હતું, ‘કરેલું પાછું મળે છે’.
        

ડૉ. મોતીભાઈ પટેલ (તંત્રી: સમણું )ની  પ્રેરણાથી અનુવાદિત, પરિવેશ અનુવાદ અંક એપ્રીલ 22 - ડીસેમ્બર 22 અંકમાં પ્રકાશિત લઘુકથાનો ભાવાનુવાદ

 ©️પલ્લવી ગુપ્તા🌷

ઓનલાઈન જીંદગી

અનુવાદ

લઘુકથા     :  ઓનલાઈન જીંદગી.

મૂળ લેખક  :  मार्टिन जॉन

મૂળ ભાષા  :  હિન્દી

મૂળ કૃતિ    : ओनलाईन जिंदगी l

અનુવાદક  : પલ્લવી ગુપ્તા

પ્રકાશન     : પરિવેશ અનુવાદ અંક

‘ઓનલાઈન જીંદગી’ ---શ્રી માર્ટીન જ્હોન

(લઘુકથા)

     મેટ્રોસિટીમાં જોબ કરનાર પુત્રે માતા-પિતાના મુસાફરી -કાર્યક્રમ મુજબ ઓનલાઇન ઈ-ટિકિટ બુક કરાવી પિતાના મોબાઈલ પર ફોરવર્ડ કરી આપી.

     નિશ્ચિત સમયે માતા-પિતા મેટ્રોસિટી પહોંચી ગયા. એ મેટ્રોસિટીના એક અપાર્ટમેન્ટના પાંચમા માળે પુત્રે એક ફ્લેટ લઈ રાખ્યો હતો.

      ફ્રેશ થયા પછી પિતાને ચા પીવાની ખૂબ ઈચ્છા થવા લાગી. એમણે પત્ની તરફ જોયું. પત્ની સમજી ગઈ. તરત રસોડામાં પ્રવેશ કર્યો. ચારેબાજુ નજર ફેરવી જોયું, તો ગેસ -સિલેન્ડર, ઓવન અને બે-ચાર વાસણ સિવાય કંઈ નહોતું. 

      "શું શોધે છે, મમ્મી?"

      "બેટા તારા પપ્પાને અત્યારે ચા પીવાની ટેવ છે, ને! પણ, અહીં તો કંઈ નથી!"

       પુત્રે તત્કાલ ફોન કર્યો. દસ મિનિટમાં ડોરબેલ વાગી. ત્રણ કપ ચા હાજર!

       "જમવાનું શું કરીશું, બેટા? ઘરમાં દાણા-પાણી તો છે જ નહીં, રાંધવાનું શું?"

       "ચિંતા નહીં કર, મમ્મી! હમણાં ઓર્ડર કરી દઉં છું."

      એક કલાકમાં લંચનું પેકેટ લઇ ડિલીવરી બૉય બારણે હાજર થઈ ગયો.

       બીજી સવારે પિતાએ પુત્રને કહ્યું, "બેટા! અહીં નજીકમાં કોઈ બુક-સ્ટોલ છે?"

       "કેમ?"

        "અખબાર લઈ આવ્યો હોત.... એ બહાને થોડું મોર્નિંગ વૉક પણ થઈ ગયું હોત..."

        "આ એપાર્ટમેન્ટનું ધાબું ખૂબ મોટું છે, પાપા. ત્યાં જઈને વૉક કરી લો.... અને આ લ્યો આજનું ન્યૂઝ-પેપર." પુત્રે પોતાના લૅપટોપમાં ઈ-પેપર કાઢી પિતાની સામે મૂકી દીધું.

         એ જ સમયે મમ્મીએ પોતાની ઇચ્છા જાહેર કરતાં કહ્યું,  "બેટા! રેસ્ટોરન્ટનું ખાવાનું આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે સારું નથી હોતું. ચાલ ને, બજાર જઈએ! કરિયાણું અને થોડાં વાસણ લેતા આવીએ. હું રોજ જમવાનું બનાવીશ."

         "બજાર જવાની શું જરૂર છે, મમ્મી? બજારને અહીં બોલાવી લઇએ."

         તેણે પોતાના સ્માર્ટફોન પર આંગળીઓ ફેરવી. થોડીજ વારમાં શાક અને કરિયાણાના પેકેટ લઇ ડિલીવરી બૉય બારણે સ્મિત આપી રહ્યો હતો. બીજો એક ડિલીવરી બૉય ઘરવખરી આપી ગયો.

         ચાર દિવસ થઈ ગયા. ઓનલાઇન જિંદગીએ તેમને ફ્લેટની અંદર બંધ પડી રહેવા મજબૂર કરી રાખ્યાં હતાં. તેમને ખૂબ અકળામણ થવા લાગી હતી. ખરીદી કરવાના બહાને થોડું ફરવાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરતા મમ્મીએ કહ્યું, "બેટા! ચાલને બજાર જઈએ. મોટાભાઈના છોકરાઓ માટે થોડા કપડાં લઇ લઉં."

         પુત્ર તરત લૅપટોપ લઇ માતાની પાસે બેસી ગયો તથા ગારમેન્ટનું આખું બજાર ખોલી બતાવ્યું.

         "લે, મમ્મી! જો અને પસંદ કરી લે! તાત્કાલિક ઓર્ડર આપી દઉં. બે-ત્રણ દિવસમાં ડિલિવરી થઈ જશે."

         તે રાત્રે ફ્લેટના એક રૂમમાં પુત્ર પોતાનું ઈ-મેઈલ બોક્સ ખંખેરવામાં વ્યસ્ત હતો. ત્યારે બીજા રૂમમાં માતા-પિતા પથારી પર પડ્યા-પડ્યા કોઈપણ સંવાદ વગર સફેદ છતની પેલે પાર ચાંદ-તારાથી ભરેલાં આકાશની કલ્પનામાં ખોવાયેલા હતાં. તેમની ઢળતી કાયામાં કોઇ અજાણી-ડિવાઇસ સમાતી હોય એવો આભાસ થતાં ગભરાઈને એકબીજામાં ખોવાઈ ગયાં.

         બીજી સવારે પૂર્વાયોજિત કાર્યક્રમથી વિપરીત બંને ત્યાંથી નીકળી જવાની તૈયારીમાં લાગી ગયાં.

                                            ---   ---   ---

'પરિવેશ' એપ્રીલ 22- ડીસેમ્બર 22, અનુવાદ અંકમાં પ્રકાશિત 

©️પલ્લવી ગુપ્તા🌷